Van coach tot sparring partner
Als coach halen we alles uit de kast om onze klant zo goed mogelijk te laten reflecteren over de vraag en uitdaging die voorligt. Zij zijn immers het best geplaatst om tot duurzame oplossingen te komen die passen binnen hun context.
Maar wat doe je als je klant interesse heeft in jouw tips, ideeën of suggesties? Of wanneer je zelf tijdens een gesprek opmerkt dat jouw kennis, ervaring of vaardigheden relevant kunnen zijn en misschien zouden kunnen bijdragen?
Ervaring leert ons dat het spectrum tussen coach en sparringpartner niet zwart-wit is. Een Oplossingsgerichte coach kan prima af en toe sparren. Wees je echter bewust van waar je je bevindt en toets telkens af met je klant.
De coachee als stuurman en de coach als lichtbaken
Wij zijn Ilfaro, dat staat voor vuurtoren en dat wil wel wat zeggen. Dus laat ons eerst de puntjes op de i zetten. We geloven heel sterk in de wijsheid en de ervaring die de coachee in zich draagt. Als coach kunnen we nooit volledig weten wat werkt, omdat we nooit 100% toegang hebben tot de unieke context van de coachee. Als coach zie je altijd maar een deel van het verhaal. Er zijn veel onzichtbare factoren. Er spelen achtergronden, overtuigingen of praktische omstandigheden weer je geen zicht op hebt en die cruciaal kunnen zijn. Zelfbedachte oplossingen door de klant hebben veel meer kans op slagen. Bovendien, een oplossing die vandaag werkt, kan morgen alweer achterhaald zijn. Ook dan is het de coachee die het best in staat is om flexibel bij te sturen.
Mag het iets meer zijn?
En toch vragen onze klanten regelmatig. “Hoe kijk jij daar naar? Kom je dat vaker in je praktijk tegen? Wat zou jij doen, mocht je in mijn schoenen staan? Of hoe pak ik dat dan op een Oplossingsgerichte manier aan?”
Voordat we het ‘overnemen’, parkeren we de vraag vaak naar later. “Voordat ik een antwoord geef op je vraag, wil ik eerst nog een andere vraag aan jou stellen. Is dat ok?” Met een soort van zachte dwang blijven we Oplossingsgerichte vragen stellen en onze coachee uitnodigen tot reflectie. En als het moment van suggesties dan toch aangebroken is, dan presenteren we die als een mogelijkheid, een idee dat misschien bruikbaar is.
Een coaching als een OASE
Ken je het Oplossingsgerichte intervisieformat OASE? Dit is een gespreksformat dat verloopt op een strikt gestructureerde manier, meestal tussen mensen met een gelijkaardige functie. Het is ook een letterwoord dat staat voor Opening, Appreciatie, Suggesties en Effect.
OPENING: de vraagsteller legt een vraag neer in de groep: ‘Hoe kan ik …’ en licht de situatie en context kort toe. De deelnemers stellen Oplossingsgerichte vragen. Ze stellen geen waarom-vragen en doen geen suggesties. Ze laten de vraagsteller maximaal hardop reflecteren. Ondertussen krijgen ze veel te horen over de voorgelegde situatie.
APPRECIATIE: De deelnemers geven waardering over iets dat ze appreciëren in de aanpak van de vraagsteller.
SUGGESTIE: De deelnemers geven suggesties: “Mocht ik in jouw schoenen staan dan zou ik …”
EFFECT: De vraagsteller vertelt de deelnemers wat de intervisie gebracht heeft.
Deze structuur kan je wat houvast geven als je samenwerkt met een klant die jou graag uitnodigt om te sparren.
Ga niet te snel suggesties geven, hold your horses en stel Oplossingsgerichte vragen;
Bekrachtig alle troeven en sterktes die je ontdekt in het verhaal van je coachee;
En geef dan nog een paar suggesties. Presenteer ze als een idee, een mogelijkheid en bespreek de toepasbaarheid ervan. Het liefste in de vorm: ‘Als ik in jouw schoenen stond…’. ‘Wat je misschien ook eens zou kunnen proberen ….’.
De klant beslist
Uiteindelijk is het de klant die het beste weet wat er voor haar werkt. Zij bepaalt de plaats die jij kan innemen op het spectrum tussen coach en sparring partner. De regie blijft in haar handen. Perfect Oplossingsgericht coachen is geen doel op zich. Het is een middel om verandering makkelijker te maken. Als coach zetten we altijd in op een nuttig gesprek en soms kruiden we het met een vleugje training, een beetje co-creatie of een paar suggesties. Wat een gesprek extra waardevol kan maken. De enige die dat kan bevestigen is de klant zelf.
