Over (de)polarisatie: meerstemmig in dialoog voor meer nuance

Wanneer bij botsende opinies gedacht wordt in termen van wij en van zij dan ontstaat polarisatie. Dat begrip heeft een negatieve connotatie omdat we het associeren met stigmatiserend taalgebruik, met verharding, met radicalisering en geweld. Dan zien we wie anders denkt als een vijand die bestreden moet worden.

Wat als we die ander zien als iemand met wie het interessant praten is? Wat als we het gesprek aangaan als een opportuniteit om onze eigen opinie verder te vormen en, wie weet, zelfs bij te stellen? Polarisatie is eigen aan samenwerken en samenleven. Het kan de motor van vernieuwing zijn. De democratie leeft van inhoudelijke meningsverschillen en van het vreedzaam conflict. ’Vrede is een lange opeenvolging van conflicten waar we goed mee omgegaan zijn’, vat filosoof Bart Brandsma samen. Als polarisatie het probleem niet is en als de uitdaging vooral ligt in de manier waarop we er mee omgaan, hoe kunnen we onze overlegcultuur versterken?

Een terugblik op het vorige verkiezingsjaar, 2019. Wij namen toen enthousiast deel aan ‘Het Grote Gelijk’. Geprikkeld door dit initiatief van De Standaard, Knack en Bruzz, dat divergente stemmen samenbracht, en geïnspireerd door bemiddelaar Marco Ronzani, ontwikkelden we een krachtig dialoogconcept om tegenpolen Oplossingsgericht in gesprek te brengen. Met die aanpak brachten we al meer dan 500 deelnemers in duogesprekken: boeren met activisten, antivaxers met hun gevaccineerde collega’s, witte Belgen en Belgen met een migratieachtergrond, … We experimenteerden en we leerden bij. We verfijnden de methode die we Different Opinion Dialogues doopten.

Met Different Opinion Dialogues (DOD) organiseren we geen battle wel een inleefmoment, een kans om iemand die anders denkt te ontmoeten, te bevragen en te beluisteren, om een beetje in elkaars schoenen te lopen als het ware, om te leren uit diens levenswandel en uit diens visie zonder dat de deelnemers het eens moeten worden met elkaar. Jelle Goossens, woordvoerder en communicatie-verantwoordelijke van Rikolto vzw, verwoordde het zo:“Verrassend, we zijn het oneens, maar we verstaan elkaar. … / … Ruimte maken, dat is ook de opdracht van een maatschappelijke organisatie als de onze. En het begint bij dialoog. Daarom zetten we er dus mee door: minder debatten, meer echte gesprekken.”

Ook in dit verkiezingsjaar zijn we erg gemotiveerd om mensen samen te brengen rond kwesties die verdelen (de klimaatcrisis, migratie, armoede & ongelijkheid, diversiteit, de kwaliteit van ons onderwijs, …).  Ben je nieuwsgierig waarom deelnemers enthousiast zijn over DOD? Wil jij, in de aanloop naar de verkiezingen, graag collega’s of partners van jouw project verbinden rond belangrijke thema’s? Heb je zin om de kracht van het Oplossingsgerichte gesprek te ervaren bij pittige meningsverschillen?

Interesse? Neem contact op met lily.deforce@ilfaro.be